Do głównych zalet nauki online zalicza się:

• Elastyczność i mobilność – w kursach online możesz uczestniczyć  w dowolnym czasie i z dowolnego miejsca. Naukę w takiej formule można dużo łatwiej pogodzić np. z pracą zawodową lub innymi aktywnościami.
• Efektywniejsze zarządzanie czasem –  naukę w kursach online możesz połączyć z pracą nie tracąc czasu np. na dojazdy. Poza tym możesz dostosować ją do swojego rytmu dnia (pracy i odpoczynku).
• Brak ograniczeń terytorialnych i szerszy dostęp do wiedzy – możesz skorzystać ze szkoleń online oferowanych przez uczelnie, czy firmy zlokalizowane w dowolnym miejscu na świecie. Ewentualnym ograniczeniem może być jedynie brak znajomości języka, czy kwestie finansowe (przy kurach płatnych).
• Oszczędności finansowe – brak np. kosztów dojazdu, czy zakwaterowania. Jest to ważne zwłaszcza dla mieszkających poza ośrodkami akademickimi i w mniejszych miejscowościach.
• Indywidualne tempo i sposób nauki – masz nieograniczony dostęp do materiałów kursu online i w dowolny sposób możesz zarządzać swoją nauką (obowiązują czasami  jedynie terminy realizacji zadań, czy testów końcowych).
• Rozwój kompetencji w zakresie technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) – formuła szkoleń online daje Ci możliwość poznawania nowoczesnych technologii.
• Rozwój kompetencji w zakresie samodzielności, kreatywności, pracy w grupie w środowisku online.
• Monitoring postępów w nauce – technologia umożliwia różnorodne monitorowanie postępów nauki.
• Szybka aktualizacja i modyfikacja materiałów edukacyjnych szkoleń – nauczyciel prowadzący szkolenie ma niemal natychmiastowe możliwości aktualizacji materiałów.

Formuła kursów online może być dość zróżnicowana i zależy od różnych czynników.

Biorąc pod uwagę stopień interaktywności (interakcje pomiędzy uczestnikami kursu) mogą być następujące formy szkoleń:

• Uczący się pracuje samodzielnie tylko z materiałem dydaktycznym umieszczonym  w Internecie np. na platformie zdalnego nauczania. W kursie nie ma  prowadzącego. Jest to tzw. self-learning.
• Uczestnik szkolenia nadal pracuje samodzielnie, korzysta z przygotowanych materiałów edukacyjnych i dodatkowo ma wsparcie (w dowolnym momencie) prowadzącego (mentora). Nauczyciel w takiej formule kursu pełni funkcję tylko konsultacyjną i pomocniczą, ale nie kieruje procesem dydaktycznym. Takie szkolenia bywają nazywane kursami z e-mentorem.
• Kursy odbywają się w tzw. „wirtualnych klasach” – całym procesem dydaktycznym kieruje nauczyciel, który na bieżąco komentuje i ocenia pracę uczestników, moderuje forum dyskusyjnym jak również ocenia i komentuje  zadania (które nie są sprawdzane automatycznie).

Biorąc pod uwagę stopień wykorzystania metod i technik kształcenia na odległość można wyróżnić szkolenia typu:

• E-learning – proces dydaktyczny w takim kursie w całości jest zorganizowany i odbywa się  wyłącznie za pośrednictwem Internetu.
• Blended learning (szkolenia mieszane, hybrydowe) – proces dydaktyczny jest w nich realizowany częściowo w sposób tradycyjny (w sali zajęciowej na żywo), a częściowo w formule zdalnej  za pośrednictwem Internetu.
• Wspomaganie metodami i technikami kształcenia na odległość – całość procesu dydaktycznego odbywa się w tradycyjny sposób natomiast metody i techniki kształcenia na odległość pełnią funkcję jedynie jako wsparcie np. w Internecie dostępna jest baza wiedzy, czy testy online.

Zanim zapiszesz się na jakiś kurs dostępny w Internecie poświęć chwilę, by się zastanowić na ile jesteś gotowy do tego typu nauki.

Oto czym osoba ucząca się online powinna się charakteryzować:

Postawa i osobowość

• motywacja do nauki
• chęć rozwoju (zawodowego i osobistego)
• umiejętność pracy samodzielnej i pracy w grupie
• umiejętność komunikacji (w tym w szczególności w formie pisemnej)
• umiejętność rozwiązywania problemów
• umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach

Wiedza i umiejętności

• znajomość podstawy obsługi komputera
• umiejętność sprawnego porusza się po sieci i zasobach Internetu
• znajomość zasad netykiety
• umiejętność czytania ze zrozumieniem

Pamiętaj też, że w trakcie kursu online (zwłaszcza w takim, w którym występuje dużo  interakcji pomiędzy uczestnikami kursu) buduje się „wirtualna społeczność” – opierająca się o wymianę informacji, dzielenie się wiedzą jak i wzajemne uczenie się. Należy umieć się w tej społeczności odnaleźć i funkcjonować.

Podobnie jak w tradycyjnej klasie, czy grupie w wirtualnej społeczności mogą występować różne fazy zażyłości między ludźmi:

1. Poznanie się  –  faza początkowa, tzw. przełamywanie lodów, odnajdywanie się na zasadzie podobieństw.
2. Wspólnota – przynależność do określonej grupy, komunikacja i wspólne  zdobywanie wiedzy.
3. Koleżeństwo –  powstaje wskutek długotrwałego kontaktu i komunikacji online.

Pamiętaj, że jeżeli w szkoleniach online organizowane są sesje pracy synchronicznej (np. czat, wideokonferencja) to należy na takie sesje „przybyć” punktualnie, a nawet  wygospodarować sobie  chwilę, by wcześniej sprawdzić sprzęt (np. kamerka, mikrofon) i połączenie internetowe.  Ponadto będziesz mieć czas żeby Twój umysł “wszedł” w tryb szkolenia 😉

Uczestnicząc w szkoleniu online zazwyczaj uczysz się  w znanym sobie miejscu np. w swoim pokoju, przy swoim biurku, w ulubionej kawiarni itp. Warto jest jednak zadbać o kilka  elementów, które mogą mieć duży wpływa na koncentrację  i efektywność nauki, dlatego:

• Ucz się w miejscu gdzie będzie cisza, spokój, gdzie nikt nie będzie  Ci przeszkadzał.
• Zadbaj o wygodną pozycję do nauki, ucz się na siedząco (pozycja leżąca nie sprzyja koncentracji), korzystaj z wygodnego krzesła/fotela.
• Zadbaj by obraz, który jest na monitorze był  duży  –  przyciąga to wtedy uwagę i wpływa na skupienie i koncentrację.
• Zwracaj uwagę, by dźwięk jaki słyszysz  podczas szkolenia był  wyraźny i odpowiedniej głośności. Aby odizolować się od otoczenia (które może być źródłem hałasu) – używaj  dobrych słuchawek.
• Pracując przy komputerze  pamiętaj o odpowiednim oświetleniu. Nigdy nie używaj komputera  w nieoświetlonym pomieszczeniu  – brak światła to sygnał dla Twojego mózgu, że jest to pora na odpoczynek i trudniej jest się skoncentrować.
• Przy każdej nauce  ważna jest  otoczenie w jakim pracujesz dlatego w pokoju powinien być porządek, lub taki typ bałaganu, który Cię nie rozprasza, w pomieszczeniu powinna być odpowiednia temperatura (nie za gorąco), pokój należy często wietrzyć. Niektórym  do utrzymania koncentracji  pomaga zastosowanie olejków eterycznych 😉

Podczas nauki to co może Ci najbardziej przeszkadzać  i odrywać od nauki to różnego rodzaju rozpraszacze. Jeżeli ciągle będziesz słyszeć  dźwięk powiadomienia przychodzącej wiadomości czy SMSa to nigdy nie skoncentrujesz się na nauce. Dlatego:

• Wisisz i odłóż w niedostępne miejsce swój telefon.
• Wyłącz program pocztowy i inne programy, z których na co dzień korzystasz.
• Na ekranie miej otwartą tylko jedną stronę ze szkoleniem online, w którym uczestniczysz.
• Pracuj w miejscu w którym panuje ład i porządek.
• Jeżeli jesteś łasuchem miej  przygotowane pod ręką przekąski  i coś do picia.

Formuła szkolenia online również umożliwia bycie aktywnym podczas takiego kursu. Dlatego postępuj według zasad ustalonych w szkoleniu: jeżeli są zaplanowane „prace  domowe” to wykonuj je zgodnie z poleceniem i harmonogramem,  udzielaj się na forum dyskusyjnym, a jeżeli są organizowane sesje synchroniczne, to bierz w nich udział.

Pamiętaj  również o notowaniu, to zawsze jest bardzo ważny element każdej nauki, również tej w kursie online.  Możesz  wykorzystać różne narzędzia i metody notowania –  jednak najważniejsze to by to robić!

Bardzo dobre efekty podczas szkolenia  (zwłaszcza online) przynosi analizowanie  tego co się działo na szkoleniu. Dlatego warto po każdym module/temacie szkolenia jak i na zakończenie kursu znaleźć  czas  na samodzielną rejestrację  postępów nauki i na refleksję  dotyczącą  np. realizacji postawionych sobie (lub w kursie) celów. W tym celu warto prowadzić podczas szkolenia swój indywidualny „dziennik nauki”, w którym  spisuje się swoje przemyślenia, tak by miały one utrwaloną postać (np. może to być  mapa myśli).  Można  np. przeglądać swoje notatki i wybierać z nich np. to co w tym szkoleniu  najbardziej Cię zaskoczyło,  może prowadzący szkolenie zrobił coś takiego co  zwróciło szczególnie Twoją uwagę.   Prowadzenie  takiego właśnie „dziennika nauki” ma  również bardzo duży wpływ na motywację do nauki i  co najważniejsze na jej podtrzymanie.

Swoim refleksjami  ze szkolenia możesz się również dzielić z innymi np. zamieść  informację o szkoleniu na swojej stronie na FB.

W zasobach  Internetu można znaleźć wiele szkoleń i kursów  online  z różnych dziedzin i o różnej  tematyce. Dużą grupę stanowią szkolenia językowe online np.:

• eTutor   https://www.etutor.pl/
• Multikurs.pl https://www.multikurs.pl/
• Duolingo https://pl.duolingo.com/
• EDOO  https://edoo.pl/
• EDUSTATION http://www.edustation.pl/

Można również studiować w formule online np.: Polski Uniwersytet Wirtualny http://www.puw.pl/

Kurs online można znaleźć  w uniwersytetach na całym świecie, np.:

MIT OpenCourseWare  https://ocw.mit.edu/index.htm
To  tysiące kursów z  dziedzin zarówno technologicznych jak i humanistycznych  opracowanych przez  pracowników MIT (Massachusetts Institute of Technology).

Open Culture Online Courses  http://www.openculture.com/freeonlinecourses

Otwarte zasoby edukacyjne (Open Educational Resources, OER) to ogólna nazwa  określająca zasoby edukacyjne (z otwartą licencją), do których  jest swobodny dla każdego  dostęp  i które  udostępniane są  za pomocą  technologii cyfrowych.  Zasoby te mogą mieć bardzo różnorodną formę, mogą to być podręczniki,  kursy online, syllabusy, testy, multimedia, programy i  inne narzędzia które można wykorzystać  w procesie uczenia się.

Przykładowe repozytoria:

• Otwarte zasoby http://otwartezasoby.pl/
• Wolne  Lektury  http://wolnelektury.pl
• Federacja Bibliotek Cyfrowych  http://fbc.pionier.net.pl
• Biblioteka Literatury Polskiej w Internecie http://literat.ug.edu.pl/
• Cyfrowa kolekcja  współczesnych książek naukowych  http://otworzksiazke.pl/
• Wikibooks http://pl.wikibooks.org
• Wikimedia  http://commons.wikimedia.org
• Wikipedia  http://pl.wikipedia.org
• Audioksiążki, podcasty  literackie  http://wolnelektury.pl/katalog/audiobooki/
• Open AGH (kursy, wykłady, ćwiczenia  z nauk ścisłych przygotowane przez pracowników Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie)  http://open.agh.edu.pl/
• OER Commons https://www.oercommons.org/
• The  Internet Archive https://archive.org/
• Project  Gutenberg  http://www.gutenberg.org
• Open Clip Art Library http://openclipart.org
• MusOpen http://www.musopen.com
• NASA Multimedia  Collection http://www.nasa.gov/multimedia/
• USA.gov http://www.usa.gov/
• Connexions repozytorium http://cnx.org/
• Physics  Education Technology  http://phet.colorado.edu/new/index.php
• OpenMusicArchive http://www.openmusicarchive.org/
• Merlot  https://www.merlot.org/merlot/index.htm

Khan Academy https://www.khanacademy.org

Materiały dydaktyczne  (ćwiczenia, filmy instruktażowe, plany nauczania) dla wszystkich grup wiekowych i z różnych przedmiotów (matematyka, nauki ścisłe, ekonomia i finanse, informatyka,  nauki humanistyczne i sztuka).

TED (Technology, Entertainment and Design)  https://www.ted.com/

Wykłady wideo (udostępniane za darmo  w Internecie)  prowadzone przez naukowców, ekspertów,  pasjonatów i wizjonerów  (w zasadzie na każdy temat☺), które są prezentowane w ramach  serii  corocznych konferencji naukowych organizowana przez amerykańską fundację Sapling Foundation. Wszystkiemu przyświeca  popularyzacja „idei wartych  rozpowszechnienia”. Prezentowane wykłady trwają maksymalnie 18 minut. Na stronie www.ted.com publikowane są najciekawsze wykłady, które wzbudziły szczególne zainteresowanie słuchaczy.

MOOC (Massive Open Online Course) to masowy otwarty kurs online dostępny dla  nieograniczonej liczby uczestników i udostępniany przez Internet (na specjalnych platformach e-learningowych).  Prawdopodobnie kursy  tego typu  mogą  obecnie odebrać znaczą rolę w upowszechnieniu idei uczenia się przez całe życie.

Kursy typu MOOC charakteryzują się również tym, że osoba zapisująca się na taki kurs nie musi spełniać żadnych formalnych warunków/kryteriów przyjęcia. Wiele z nich jest również kursami bezpłatnymi (choć certyfikaty są już często płatne). Historia  MOOC’ów rozpoczęła się w 2012 r., gdy kilka znaczących amerykańskich uniwersytetów wraz z firmami komercyjnymi  uruchomiło swoje kursy online (dla nieograniczonej liczby uczestników). Kursy te  zazwyczaj składają się  z materiałów edukacyjnych w formie nagrań video, wykładów specjalistów,  zadań i testów. Uczestnicy mają również dostęp do interaktywnych forów dyskusyjnych, które umożliwiają stworzenie społeczności uczących się. Większość kursów dostępna jest w języku angielskim, choć istnieją także kursy w innych językach (np. hiszpańskim, francuskim, chińskim). W materiałach wideo  udostępnianych w kursach dostępne są również często napisy (w różnych językach).

W udostępnianych obecnie kursach MOOC zaangażowane są  różne  firmy współpracujące ze  znanymi światowymi uczelniami (akademicy przygotowują i są odpowiedzialny za  treści merytoryczne kursów natomiast firmy za  produkcję i obsługę techniczną szkoleń online).

Poniżej zaprezentowane  są konsorcja i firmy  udostępniające  szkolenia  typu MOOC:

Coursera  https://www.coursera.org/

Udemy  https://www.udemy.com/

edX https://www.edx.org/

Udacity  https://www.udacity.com/

Canvas https://www.canvas.net/

Futurelearn https://www.futurelearn.com/

Open2Study   https://www.open2study.com/

Saylor Academy  https://www.saylor.org/

OpenLearning https://www.openlearning.com/

FutureLearn https://www.futurelearn.com/

Wyszukiwarki MOOC-ów

EMMA (European Multiple MOOC Aggregator ) https://platform.europeanmoocs.eu/

MOOC LIST https://www.mooc-list.com/